Sejak akhir-akhir ini, kita banyak mendengar tentang masalah pengangguran dan pemotongan gaji dalam berita. Ada kemungkinan kadar kebankrapan pun semakin meningkat, memandangkan ramai orang tak mampu nak buat bayaran pinjaman mereka sekarang ni. Tapi apa sebenarnya kebankrapan dan bagaimana cara ia berlaku?

Apakah kebankrapan?
Kebankrapan ialah satu proses undang-undang yang menyebabkan seseorang itu diisytiharkan sebagai bankrap oleh mahkamah apabila dia tak mampu membayar hutangnya. Si pemiutang (iaitu pihak yang telah meminjamkan wang kepada anda secara formal dan berdasarkan undang-undang, seperti bank atau peminjam wang berlesen) boleh menfailkan tindakan kebankrapan terhadap anda di mahkamah jika anda berhutang sebanyak RM100,000 ke atas. Menurut undang-undang, seseorang itu hanya boleh diisytiharkan sebagai bankrap apabila semua syarat berikut telah dipenuhi:

Jumlah hutang sekurang-kurangnya RM100,000
Hutang telah tak dibayar untuk enam bulan
Individu tersebut telah menetap di Malaysia untuk sekurang-kurangnya satu tahun

Apa yang anda boleh buat untuk melindungi diri daripada menjadi seorang bankrap?
Kebankrapan boleh dielakkan sekiranya kita mengambil langkah awal. Kalau anda sedar yang anda dah mula terlepas membuat pembayaran atau anda tak mampu nak buat bayaran untuk bulan-bulan yang akan datang, satu langkah permulaan yang anda patut ambil ialah kurangkan perbelanjaan anda. Dengan cara ini, anda akan ada wang lebihan untuk digunakan bagi tujuan pembayaran hutang, walaupun bukan sepenuhnya.

Kalau anda rasa yang anda masih tak mampu untuk buat pembayaran, berikut merupakan beberapa pilihan lain:

Dapatkan bantuan AKPK
AKPK menyediakan kaunseling kewangan tentang bagaimana anda boleh menguruskan hutang bank anda. Anda patut sertai program pengurusan hutang AKPK yang boleh membantu anda merundingkan semula pinjaman anda dengan bank.
Berbincang dengan bank/peminjam wang anda secara terus
elalunya, pihak bank bersedia untuk berbincang tentang penstrukturan semula bayaran balik pinjaman, yang akan membolehkan anda membuat bayaran bulanan yang lebih rendah, tapi untuk tempoh yang jauh lebih panjang.
Jual aset yang anda ada
Kalau anda ada beberapa aset, anda boleh cuba jual aset anda untuk membayar hutang pinjaman anda.

Apa yang patut anda buat kalau anda menerima notis kebankrapan?
Selalunya anda akan diberi sedikit masa (yang tempohnya boleh jadi sesingkat 14 hari) untuk membalas notis daripada mahkamah. Anda boleh lakukan yang berikut:

Semasa dalam tempoh
Anda boleh dapatkan seorang peguam untuk memfailkan sebarang pembetulan. Contohnya, jika jumlah hutang tidak betul atau jika pemiutang sebenarnya tak ada tuntutan terhadap anda.
Selepas tempoh
Tak banyak yang anda boleh buat. Paling baik, anda boleh membuat perjanjian dengan pemiutang anda tentang bila anda boleh membuat pembayaran hutang.

Apa akan jadi kalau anda diisytiharkan bankrap?

Aset
Jabatan Insolvensi Malaysia (JIM) akan mengambil alih semua aset anda untuk dijual dengan tujuan untuk melangsaikan hutang-hutang anda.
Pekerjaan
Secara undang-undang, kalau anda telah diisytiharkan bankrap, anda terhalang daripada bekerja dalam beberapa profesion tertentu. Jadi kalau anda seorang doktor, peguam atau akauntan, anda akan kehilangan pekerjaan anda. Selain itu, kalau anda seorang bankrap, anda juga tak boleh jadi pengarah mana-mana syarikat. Maksudnya, kalau anda memiliki sebuah perniagaan, perniagaan itu juga harus anda lepaskan sehingga anda tak lagi memegang status bankrap.
Kewangan
Anda terpaksa tutup semua akaun bank anda, dan semua wang dalam akaun bank itu akan diuruskan oleh Jabatan Insolvensi. Anda hanya dibenarkan untuk memiliki satu kad kredit dengan had perbelanjaan sebanyak RM1,000.
Perjalanan
Anda tak akan dibenarkan melakukan perjalanan ke luar negara melainkan jika telah mendapat kelulusan daripada Jabatan Insolvensi.

Bagaimana untuk keluar daripada kebankrapan?
Ada tiga cara untuk keluar daripada kebankrapan:

Langsaikan hutang anda sepenuhnya
Kalau anda bayar hutang anda sepenuhnya, semua rekod yang menunjukkan anda pernah bergelar seorang bankrap akan dibuang.

Pelepasan daripada kebankrapan oleh mahkamah
Anda boleh memohon kepada mahkamah untuk mendapatkan pelepasan daripada kebankrapan. Namun, Jabatan Insolvensi perlu menghantar laporan tentang sejauh mana anda telah berkelakuan baik dan memberi kerjasama kepada mereka.

Pelepasan daripada kebankrapan oleh JIM
Selepas lima tahun, anda boleh memohon untuk mendapat pelepasan daripada JIM. Tapi ini bergantung juga kepada kerjasama anda dengan Jabatan Insolvensi. Dalam kes tertentu, anda mungkin perlu kemukakan perjanjian bertulis dengan pemiutang anda yang menunjukkan persetujuan antara kedua-dua pihak tentang terma pembayaran hutang anda.

Agensi penilaian kredit akan tetap menyimpan rekod kebankrapan anda selama dua tahun daripada tarikh hutang anda dilangsaikan sepenuhnya. Setelah anda bebas daripada status kebankrapan, barulah anda boleh membuat perjalanan ke luar negara dan menggunakan semula akaun bank.

Apa perkara yang anda perlu peka?

Anda boleh jadi bankrap tanpa disedari!
Notis kebankrapan daripada pemiutang selalunya diserahkan dengan tangan. Tapi kalau anda tak dapat dikesan, mereka boleh juga gunakan cara lain seperti menghantar notis kepada alamat terakhir anda atau menyiarkannya dalam ruangan iklan kecil suratkhabar. Jadi, melainkan anda masih memeriksa surat yang dihantar ke alamat lama anda atau anda memang baca ruangan iklan kecil dalam suratkhabar, anda boleh jadi bankrap tanpa anda sedar! Satu cara yang baik untuk mengelakkan ini terjadi ialah dengan sentiasa memastikan pemiutang anda dimaklumkan tentang alamat terkini anda apabila anda berpindah.

Anda boleh semak status kebankrapan anda dengan MyEG atau anda boleh dapatkan laporan kredit daripada agensi penilaian kredit.

Kebankrapan ialah satu proses yang memeritkan, bukan saja untuk individu yang terlibat tetapi juga untuk ahli keluarganya. Situasi ini boleh dicegah dengan mengamalkan perbelanjaan yang berhemah dan tabiat meminjam yang sihat. Satu langkah yang patut diambil ialah merangka belanjawan untuk memastikan perbelanjaan anda sentiasa kurang daripada pendapatan anda. Anda boleh baca Panduan Merangka Belanjawan untuk faham lebih lanjut.